Wat weet jij van spoorbielzen?

Je hebt spoorbielzen van hout, staal en beton. Oorspronkelijk werden spoorbielzen altijd van hout gemaakt en de afgelopen 180 jaar kwam de houten spoorbiels nog altijd het meeste voor, vooral in de zware rails en brugrails. De hedendaagse spoorbouw heeft veel eisen en daardoor zijn spoorbielzen nu gemaakt van verschillende materialen, zoals staal, beton en hout. Vandaag gaan we eens wat meer vertellen over de verschillende soorten spoorbielzen.

90% van de spoorbielzen in de wereld zijn gemaakt van hout, wat de bossen veel schade berokkent. Gelukkig worden we ons steeds bewuster van het milieu en zijn we naar dwarsliggers van staal en beton gegaan. Staal is echter heel erg duur, zwaar en duur in onderhoud. Daarom wordt het niet zo vaak gebruikt. De meeste landen geven de voorkeur aan beton.

De houten spoorbiels

Desondanks wordt de houten dwarsligger nog steeds het meest gebruikt. Over het algemeen is hout met een hoge taaiheid en goede elasticiteit het beste materiaal om houten dwarsliggers te produceren. Door het hout heeft de spoorligger vele functies, zoals uitstekende isolerende eigenschappen, goede flexibiliteit, laag gewicht, eenvoudige verwerking, eenvoudige vervanging en geringe temperatuurinvloed. Een goed behandelde spoorbiels kan wel 15 jaar op het spoor liggen.

Je kunt houten dwarsliggers onderverdelen in drie typen: de gewone houten dwarsligger, de opkomstslaper en de brugslaper. De lengte en het doel is niet hetzelfde.

De voordelen van houten spoorbielzen

  • Ze hebben een goede dempende eigenschap en absorberen trillingen;
  • Lage productiekosten;
  • Eenvoudig in gebruik (licht gewicht en niet gemakkelijk vatbaar voor beschadiging);
  • Ze zijn makkelijk op maat te zagen.

De nadelen van houten spoorbielzen

  • Ze hebben een relatief korte levensduur (12 tot 15 jaar);
  • Met hout worden de gaten in het spoor groter;
  • Hoge onderhoudskosten en brandgevaar;
  • Hogere kans op diefstal.

soorten spoorbielzen

Soorten spoorbielzen: de stalen dwarsliggers

Stalen dwarsliggers worden vaak gezien als een middenweg tussen hout en beton. Sterker dan hout en minder duur dan voorgespannen beton, leek het logisch dat staal een zegen kon zijn voor bedrijven die op zoek zijn naar een economische baanupgrade. Op sommige gebieden presteren stalen bielzen inderdaad nog steeds goed na 50 dienstjaren. Een geringere afhankelijkheid van ballast (ongeveer 60% minder dan vereist voor beton, 45% minder dan hout) is ook gusntig, vooral in gebieden waar hout schaars is.

Voordelen van stalen dwarsliggers

  • Langere levensduur (30-40 jaar);
  • Zorgt voor een vlotte spoorwegverbinding;
  • Makkelijk te onderhouden;
  • Minder schade tijdens handling en transport;
  • Niet vatbaar voor brandgevaar of ongedierte;
  • Goede schrootwaarde

Nadelen van stalen dwarsliggers

  • Corrosie gevoelig
  • Ongeschikt voor baanvakgebieden
  • Ontwikkelt scheuren bij railstoelen
  • Spoorverandering is niet mogelijk
  • Licht van gewicht (80 kg) en niet geschikt voor snelle tracks

Betonnen spoorbielzen: een van de beste soorten spoorbielzen

Betonnen dwarsliggers hebben veel voordelen, zoals een langere levensduur, hoge stabiliteit, weinig onderhoud en ze zijn erg slijtvast. Ze worden veel gebruikt bij hogesnelheidstreinen en de stabiliteit is veel hoger dan die van houten dwarsliggers. Veel landen kiezen voor betonnen dwarsliggers wanneer ze een hogesnelheidslijn voor passagiers bouwen. Terwijl betonnen dwarsliggers nog steeds veel nadelen hebben, want ze zijn zwaar en lastig te transporteren. En ze zijn niet geschikt voor bevroren aarde, zwaar vervuild gebied en drukke routes met mineralen.

Voordelen van betonnen spoorbielzen

  • Biedt hogere longitudinale en transversale stabiliteit;
  • Eenvoudig te onderhouden gauge, cross-level en uitlijning;
  • Geschikt voor moderne methoden van spooronderhoud;
  • Langere levensduur (40-50 jaar) maakt vernieuwing van zowel rail als dwarsligger mogelijk;
  • Geschikt voor massaproductie met lokaal beschikbare materialen;
  • Niet vatbaar voor (corrosie, brandgevaar en ongedierte).

Nadelen van betonnen spoorbielzen

  • Zwaar om te hanteren;
  • Het leggen van sporen vereist een mechanische methode;
  • Als de trein ontspoort is de schade groot;
  • Heeft geen schrootwaarde.

In Nederland wordt op dit moment al het spoor vernieuwd met betonnen spoorbielzen.